Položaj

Područje opštine Koz. Dubica leži na 45¢15¢¢ do 45¢30¢¢ sjeverne geografske širine i od 16¢35¢ do 17¢ istočne geografske dužine.

Prostire se u sjeverozapadnom dijelu Republike Srpske između masiva Uma i Velikog pastireva na zapadu i planine Prosare na istoku.Na jugu se prostor opštine pruža od planine Kozare,obuhvatajući njene sjeverozapadne padinske strane,do rijeke Une i Save na sjeveru,koje ujedno čine granicu sa Republikom Hrvatskom.

Zapadne granice polaze od rijeke Une,preko masiva Uma.Južna granica predstavljena je dolinom riječice Mlječanice i idući dalje preko Vitlovske kose prema izvorskom toku potoka Bukovica.Odavde prolazi istočna granica koja se proteže prema Ličkom brdu i Babića kosi i prolazeći preko planine Prosare izbija na rijeku Savu.Sjeverna granica opštine,kako je već rečeno prolazi rijekama Unom i Savom.

Važnu komponentu geografskog položaja čini dobra saobraćajna povezanost sa ostalim centrima Banjalučke regije,kojoj pripada i ova opština.Putna mreža preko koje se Koz. Dubica povezuje sa ostalim centrima regije su magistralni put Kostajnica-Koz. Dubica-Gradiška,te put Koz. Dubica-Prijedor.

Razvijena saobraćajna infrastruktura omogućava ovom prostoru dobru saobraćajnu povezanost sa ostalim dijelovima RS kao i vezu sa Srbijom i Crnom  Gorom.Važan segment saobraćajne povezanosti sa daljim prostorom jeste obnovljeni most u Koz. Dubici i Gradini kao i blizina auto puta Beograd-Zagreb(oko 30 km).

U cijelini gledano geografski položaj opštinskog područja je veoma povoljan i određen dobrom saobraćajnom povezanosti te značajnom ulogom granične opštine u sastavu RS.Sve ovo predstavlja dobru osnovu za urbani razvoj područja Koz. Dubice.

Stanovništvo Kozarske Dubice

Nakon osvajanja Dubice od strane Turaka u drugoj polovini XV vijeka veliki dio stanovništva je pobjegao preko Save i Une na prostore Slavonije,Baranje,Like i Korduna.

Talas doseljavanja stnovništva u ove dijelove Potkozarja vršeno je za vrijeme Laudonova rata od 1788. godine do 1799.godine kada turska vlast poboljšava odnose prema hrišćanskom narodu .Tada se migracione struje iz Like i Dalmacije usmjeravaju prema krajevima Potkozarja.

Kada je ustanak Srba u Krajini 1858. godine ugušen narod je pobjegao preko Une i Save na područje Austro-Ugarske.

Takođe u kriznim godinama pred aneksiju u tadašnjoj Bos. Dubici dolazi do pokreta iseljavanja muslimanskih porodica u Tursku i srpskih u Srbiju i na Kosovo.

Takođe je bilo iseljavanja sa ovog prostora poslije I i II svjetskog rata.Neophodno je spomenuti i sezonske migracije stanovnika koji se odnose na rad u inostranstvu u zemljama zapadne Evrope.Prema popisu stanovnika Opštine Koz. Dubica na radu u inostranstvu 1991. godine bilo je oko 2000 radnika,a oko 250 lica boravi kod članova porodice. Na području Opštine Bos.Dubica.1931. godine broj stanovnika iznosio je 33350.U toku drugog svjetskog rata sa područja ove opštine poginulo je 18500 lica što čini 55,4% stanovništva opštine.Od tog broja stardalih oko 400 bila su djeca do 15 godina starosti.

Opustošeno je 513 seoskih domaćinstava.Zbog ovih posljedica II svjetskog rata broj stanovnika 1948. godine na području Bos. Dubice iznosio je 25337 stanovnika.Ovaj broj uzrokovan je iseljavanjem stanovnika u imostranstvo.Od 1961. godine opština je brojala 31557 lica.

U proteklom ratu od 1991.-1995. godine na području Koz. Dubice bilježi se znatan broj izbjeglih i raseljenih stanovnika. Nacionalna struktura stanovništva prema popisima iz 1931,1971,1981,1991 god,kao i broj stanovnika kroz istoriju.

Istorija

Neki pokazatelji govore da je ovaj kraj doživljavao veliki uspon još daleke 930. godine i da je na ovim prostorima izgrađen grad Dubica.

Naziv grada dolazi od staroslovenske riječi »dub« što znači hrast,jer su ovi predjeli u prošlosti bili obrasli bogatom hrastovom šumom.Spominje se prvi put 1197. god. Babonici-Vodički su držali Dubicu od XII vijeka i dalje.

Više puta ovaj grad se spominje u raznim poveljama XIII vijeka.Godine 1402.

Dubica je pripala Slavoniji a padom Bosne pod Turke postala je važna granična tvrđava.

Sam grad pao je u ruke turaka 1538.god. kada je stanovništvo većinom raseljeno.Od tada pa do 1797. godine Dubica je više puta prelazila iz ruke u ruku i predstavljala je dio nemirne granice,te poprište neprestanih sukoba između dva osvajačka carstva-Turskog i Austrougarskog.

Tada više vojnička tvrđava,ovo mjesto počinje da se širi u varošicu a 1797. godine dobija naziv Bosanska Dubica. Drugi svjetski rat je na prostoru opštine Bos. Dubica ostavio ogromne ljudske žrtve i velika uništenja materijalnih dobara.

Obnovu a zatim izgradnju dubička opština započinje od 1945. godine da bi od 1970. godine ušla u fazu snažnog privrednog razvoja. Takođe moramo napomenuti da je ratom 1991.-1995. godine područje opštine pretrpjelo neželjene promjene.

Posljedice rata odrazile su se na stanovništvo,naselja,privredu i saobraćaj.

Neizostavno je reći da je u proteklom ratu Bosanska Dubica preimenovana u Kozarsku Dubicu.